ലോക്സഭയിലെ വാദപ്രതിവാദങ്ങൾക്കൊടുവിൽ കഴിഞ്ഞ ദിവസമാണ് ‘വഖഫ് ഭേദഗതി ബിൽ 2024’ വിശദ പരിശോധനയ്ക്കും കൂടിയാലോചനയ്ക്കും സംയുക്ത പാർലമെന്ററി സമിതിക്ക് (ജെപിസി) വിട്ടത്. പ്രതിപക്ഷത്തിന്റെ ശക്തമായ എതിർപ്പ് മറികടന്നാണ് എൻഡിഎ ഘടകകക്ഷികളായ തെലുഗുദേശത്തിന്റെയും ജനതാദൾ-യുവിന്റെയും പിന്തുണയോടെ കേന്ദ്ര നിയമ നിയമ മന്ത്രി കിരൺ റിജിജു ലോക്സഭയിൽ വിവാദ ബിൽ അവതരിപ്പിച്ചത്. 1995ൽ കൊണ്ടുവന്ന നിയമത്തിലെ 44 വകുപ്പുകളിലാണ് ഈ ഭേദഗതിയിലൂടെ കേന്ദ്രം മാറ്റം വരുത്താൻ ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്. വഖഫ് ബോർഡുകളുടെ അധികാരപരിധിയേയും സ്വത്ത് വിനിയോഗത്തെയും നിയന്ത്രിക്കുന്നതാണ് പുതിയ ഭേദഗതി.

എന്തൊക്കെയാണ് ‘വഖഫ് ഭേദഗതി ബിൽ 2024’ ൽ നിർദേശിക്കുന്ന സുപ്രധാന മാറ്റങ്ങൾ ?

മതപരമോ ജീവകാരുണ്യമോ സ്വകാര്യമോ ആയ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി മുസ്‌ലിംകൾ നൽകുന്ന വ്യക്തിഗത സ്വത്താണ് വഖഫ്. വസ്തുവിൻ്റെ ഗുണഭോക്താക്കൾ വ്യത്യസ്തരാകാമെങ്കിലും, വസ്തുവിൻ്റെ ഉടമസ്ഥാവകാശം ദൈവത്തിൻറേതാണെന്നാണ് ഇത് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. ഒരു വസ്തുവിനെ വഖഫ് ആയി പ്രഖ്യാപിച്ചുകഴിഞ്ഞാൽ, അതിൻ്റെ സ്വഭാവം എന്നെന്നേക്കുമായി മാറുന്നു, അത് തിരിച്ചെടുക്കാൻ കഴിയില്ല.

ഇന്ത്യയിലെ വഖഫ് സ്വത്തുക്കൾ നിയന്ത്രിക്കുന്നത് 1995 ലെ വഖഫ് നിയമമാണ്. ഒരു വഖഫ് സ്വത്ത് നിയന്ത്രിക്കുന്നത് ഒരു സൂപ്പർവൈസറായി പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഒരു മുതവല്ലി (പരിപാലകൻ) ആണ്. 1882-ലെ ഇന്ത്യൻ ട്രസ്റ്റ് ആക്ട് പ്രകാരം ട്രസ്റ്റുകൾക്ക് കീഴിലുള്ള സ്വത്തുക്കൾ എങ്ങനെ കൈകാര്യം ചെയ്യപ്പെടുന്നുവോ അതിന് സമാനമായ രീതിയിലാണ് വഖഫ് സ്വത്തുക്കൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നത്.

വഖഫ് സ്വത്തുക്കളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഏത് തർക്കവും വഖഫ് ട്രിബ്യൂണൽ തീരുമാനിക്കുമെന്നാണ് നിയമം പറയുന്നത്. ട്രിബ്യൂണൽ രൂപീകരിക്കുന്നത് സംസ്ഥാന സർക്കാരാണ്. അതിൽ മൂന്ന് അംഗങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്നു - ഒരു ജില്ലാ, സെഷൻസ് അല്ലെങ്കിൽ സിവിൽ ജഡ്ജി, ക്ലാസ് I റാങ്കിൽ കുറയാത്ത, സംസ്ഥാന ജുഡീഷ്യൽ ഓഫീസർ ആയ ചെയർപേഴ്സൺ, സംസ്ഥാന സിവിൽ സർവീസിൽ നിന്നുള്ള ഒരു ഉദ്യോഗസ്ഥൻ, കൂടാതെ മുസ്ലിം നിയമത്തിലും നിയമശാസ്ത്രത്തിലും അറിവുള്ള വ്യക്തിയും ട്രിബ്യൂണലിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.

എന്തൊക്കെയാണ് ബില്ലിലെ പ്രധാന മാറ്റങ്ങൾ?

വഖഫ് നിയമത്തിൻ്റെ നിലവിലുള്ള ചട്ടക്കൂടിൽ കാര്യമായ മാറ്റം വരുത്താനാണ് ബിൽ ശ്രമിക്കുന്നത്. മുസ്ലിം സമുദായം ഏറെക്കുറെ നിയന്ത്രിക്കുന്ന ബോർഡുകളിൽ നിന്നും ട്രിബ്യൂണലുകളിൽ നിന്നും വഖഫ് ഭരിക്കാനുള്ള അധികാരം സംസ്ഥാന സർക്കാരുകൾക്ക് മാറ്റുന്നതാണ് നിർദ്ദിഷ്ട ഭേദഗതി. 1995ലെ വഖഫ് നിയമത്തിൽ നിന്ന് നിയമത്തിൻ്റെ പേര് ഏകീകൃത വഖഫ് മാനേജ്‌മെൻ്റ്, എംപവർമെൻ്റ്, എഫിഷ്യൻസി ആൻഡ് ഡെവലപ്‌മെൻ്റ് ആക്‌ട്, 1995 എന്നാക്കി മാറ്റാൻ ബിൽ ലക്ഷ്യമിടുന്നു.

പ്രധാനമായും മൂന്ന് പുതിയ വ്യവസ്ഥകളാണ് ഇത് അവതരിപ്പിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്നത്.

വകുപ്പ് 3A ആണ് ഒന്നാമത്. സ്വത്തിൻ്റെ നിയമാനുസൃത ഉടമയും അത്തരം സ്വത്ത് കൈമാറുന്നതിനോ സമർപ്പിക്കുന്നതിനോ മറ്റ് കഴിവുകളോ ഇല്ലാത്ത ആളാണെങ്കിൽ, ഒരു വ്യക്തിയും വഖഫ് നൽകരുതെന്നാണ് ഈ ഭേദഗതി പറയുന്നത്. ചുരുക്കത്തിൽ ഒരു വ്യക്തിയുടേതല്ലാത്ത ഭൂമി വഖഫ് ആയി നൽകാൻ സാധിക്കില്ലെന്നാണ് ഈ ഭേദഗതി പ്രസ്താവിക്കുന്നത്.

രണ്ടാമതായി, "ഈ നിയമം ഉണ്ടാവുന്നത് മുമ്പോ ശേഷമോ വഖഫ് സ്വത്തായി തിരിച്ചറിയുകയോ പ്രഖ്യാപിക്കുകയോ ചെയ്യുന്ന സർക്കാർ സ്വത്ത് വഖഫ് സ്വത്തായി കണക്കാക്കില്ല" എന്ന് പ്രസ്താവിക്കുന്ന വകുപ്പ് 3C(1) ആണ്.

മൂന്നാമതായി, വഖഫ് ആയി നൽകിയിട്ടുള്ള ഒരു വസ്തു സർക്കാർ ഭൂമിയാണോ എന്ന് തീരുമാനിക്കാൻ സർക്കാരിന് അധികാരം നൽകുന്ന വകുപ്പ് 3C(2). "അത്തരത്തിലുള്ള ഏതെങ്കിലും സ്വത്ത് സർക്കാർ സ്വത്താണോ എന്നതിനെക്കുറിച്ച് എന്തെങ്കിലും ചോദ്യം ഉയർന്നാൽ, അത് അധികാരപരിധിയുള്ള കളക്ടറിലേക്ക് റഫർ ചെയ്യുന്നതാണ്. അദ്ദേഹം ഉചിതമെന്ന് തോന്നുന്ന തരത്തിലുള്ള അന്വേഷണം നടത്തുകയും അത്തരം സ്വത്ത് സർക്കാർ സ്വത്താണോ അല്ലയോ എന്ന് നിർണയിക്കുകയും സംസ്ഥാന സർക്കാരിന് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുകയും ചെയ്യും,” ബിൽ പറയുന്നു.

തർക്കമുണ്ടാകുന്ന സാഹചര്യങ്ങളിൽ കളക്ടറാണ്, വഖഫ് ട്രിബ്യൂണലല്ല ഈ നിർണയം നടത്തുക എന്നാണ് ഈ വ്യവസ്ഥ അർഥം വെയ്ക്കുന്നത്. "കളക്ടർ റിപ്പോർട്ട് സമർപ്പിക്കുന്നതുവരെ അത്തരം സ്വത്ത് വഖഫ് സ്വത്തായി കണക്കാക്കില്ല" എന്നും നിർദ്ദിഷ്ട വ്യവസ്ഥയിൽ പറയുന്നു. ഇതിനർഥം സർക്കാർ ഈ വിഷയത്തിൽ തീരുമാനമെടുക്കുന്നതുവരെ, തർക്കഭൂമിയിൽ വഖഫിന് നിയന്ത്രണമുണ്ടാകില്ല.

നിർദിഷ്ട ബിൽ കേന്ദ്ര ഗവൺമെൻ്റിന് " ഇന്ത്യയുടെ കൺട്രോളർ ആൻഡ് ഓഡിറ്റർ ജനറൽ നിയമിക്കുന്ന ഒരു ഓഡിറ്റർ മുഖേനയോ അല്ലെങ്കിൽ അതിനായി കേന്ദ്ര സർക്കാർ നിയോഗിക്കുന്ന ഏതെങ്കിലും ഉദ്യോഗസ്ഥൻ മുഖേനയോ ഏത് സമയത്തും ഏത് വഖഫിൻ്റെയും ഓഡിറ്റിന് നിർദ്ദേശം നൽകാനുള്ള" അധികാരം നൽകുന്നു.

വഖഫ് കൈവശം വെച്ചിരിക്കുന്ന ഒരു വസ്തുവിനെ എങ്ങനെ കണക്കാക്കുന്നു എന്നതും ബിൽ പുനർനിർവചിക്കുന്നു. "ഉപയോഗത്തിലൂടെ വഖ്ഫ്" എന്ന ആശയം നീക്കം ചെയ്യാൻ ശ്രമിക്കുന്നതിനാൽ ബിൽ ലക്ഷ്യമിടുന്നു. 1995 ലെ നിയമപ്രകാരം, മതപരമായ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി മുസ്ലിങ്ങൾ തുടർച്ചയായി തടസ്സമില്ലാതെ ഉപയോഗിക്കുന്ന ഒരു സ്വത്ത് വഖഫ് സ്വത്തായി കണക്കാക്കുന്നു. യഥാർത്ഥ പ്രഖ്യാപനം സംശയാസ്പദമാണെങ്കിലും ഉപയോഗത്തിലൂടെ ഒരു വസ്തുവിനെ വഖഫ് ആയി കണക്കാക്കാം എന്നാണ് ഇതിനർഥം. നിരവധി മസ്ജിദുകളും ശ്മശാനങ്ങളും ഈ വിഭാഗത്തിൽ പെടാം.

"ഉപയോക്താവ് വഴി വഖ്ഫ്" എന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വ്യവസ്ഥകൾ ഒഴിവാക്കിക്കൊണ്ട്, നിർദ്ദിഷ്ട ബിൽ സാധുവായ വഖ്ഫ്നാമയുടെ അഭാവത്തിൽ ഒരു വഖഫ് സ്വത്തിനെ സംശയത്തിന്റെ നിഴലിൽ നിർത്തുന്നു.

സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ വഖഫ് ബോർഡുകളുടെ ഘടനയിൽ മാറ്റം വരുത്താനും ബിൽ നിർദ്ദേശിക്കുന്നു. ഒരു അമുസ്‌ലിം തലവനെ അനുവദിക്കാൻ ഇത് നിർദ്ദേശിക്കുന്നുണ്ട്. കൂടാതെ സംസ്ഥാന വഖഫ് ബോർഡുകളിൽ കുറഞ്ഞത് രണ്ട് അമുസ്‌ലിം അംഗങ്ങളെങ്കിലും ഉണ്ടായിരിക്കാനുള്ള അധികാരം സംസ്ഥാന സർക്കാരിന് നൽകുന്നു.