"ഇസ്ലാമാബാദിൽ എത്ര തവണ പോയി? സാക്കിർ നായിക്കിനെ കണ്ടോ?"; അറസ്റ്റും ജയില്‍ അനുഭവവും പങ്കുവച്ച് സിദ്ദീഖ് കാപ്പൻ

ഇന്ത്യയില്‍ സമീപകാലത്ത് ഏറ്റവും കൂടുതല്‍ ചര്‍ച്ച ചെയ്യപ്പെട്ട സംഭവമായിരുന്നു മാധ്യമ പ്രവര്‍ത്തകന്‍ സിദ്ദീഖ് കാപ്പന്റെ അറസ്റ്റ്. ഉത്തര്‍പ്രദേശിലെ ഹാഥ്റസില്‍ ദളിത് പെണ്‍കുട്ടിയെ ബലാത്സംഗം ചെയ്ത് കൊലപ്പെടുത്തിയ സംഭവം റിപ്പോര്‍ട്ട് ചെയ്യാന്‍ പോകുന്ന വഴിക്കായിരുന്നു സിദ്ദീഖ് കാപ്പന്‍ അറസ്റ്റ് ചെയ്യപ്പെട്ടത്. രണ്ട് വര്‍ഷത്തിലേറെ അദ്ദേഹത്തിന് തടവില്‍ കഴിയേണ്ടിവന്നു. ഒരു തീവ്രവാദിയായി മുദ്രകുത്താനുള്ള എല്ലാ ചേരുവകളും തനിക്കുണ്ടായിരുന്നുവെന്ന് കാപ്പന്‍ പറയുന്നു. വിചിത്രമായ ചോദ്യങ്ങളാലാണ് അന്വേഷണ ഉദ്യോഗസ്ഥര്‍ തന്നെ കുറ്റവാളിയാക്കി മാറ്റാന്‍ ശ്രമിച്ചതെന്നും അദ്ദേഹം പറയുന്നു. രാജ്യത്തെ നിയമ പൊലീസ് സംവിധാനങ്ങള്‍ എങ്ങനെയൊക്കെയാണ് ഒരു വിചാരണ തടവുകാരനെ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നത് എന്നുകൂടി വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട്. സിദ്ദീഖ് കാപ്പൻ 'ദ ഫോർത്തിന് നൽകിയ അഭിമുഖത്തിന്റെ പൂർണരൂപം.

പിറ്റേന്ന് തന്നെ അങ്ങോട്ട് പോകാനുള്ള ശ്രമങ്ങള്‍ ഞാന്‍ ആരംഭിച്ചു. പക്ഷെ ഒട്ടും പരിചിതമല്ലാത്ത ഹാഥ്‌റസിലേക്കും അവിടെ നിന്ന് പെണ്‍കുട്ടി ജീവിച്ചിരുന്ന ഗ്രാമത്തിലേക്കും പോകാന്‍ എനിക്ക് ആരുടെയെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമായിരുന്നു. ഗ്രാമീണ ഹിന്ദി ഭാഷയില്‍ ഉള്ള പരിജ്ഞാന കുറവും സ്ഥലത്തെ കുറിച്ചുള്ള അജ്ഞതയും സഹായം തേടാന്‍ കാരണമായി. അതിനായി ഹിന്ദിക്കാരായ പല മാധ്യമസുഹൃത്തുക്കളെയും ഞാന്‍ ബന്ധപ്പെട്ടു. പലരും പല കാരണങ്ങള്‍ കൊണ്ട് വരാനാകില്ലെന്ന് പറഞ്ഞു. അങ്ങനെയാണ് എനിക്ക് മുന്‍പ് പരിചയമുണ്ടായിരുന്ന യുപിയില്‍ നിന്ന് തന്നെയുള്ള മസൂദിനെ ബന്ധപ്പെടുന്നത്.

ജാമിയ മിലിയയില്‍ പഠിച്ചിരുന്ന മസൂദിനെ സിഐഎ, എന്‍ആര്‍സി പ്രതിഷേധ വേദികളില്‍ നിന്നാണ് എനിക്ക് പരിചയം. അവന്റെ പ്രദേശം ലഖ്നൗവിലെ ബഹ്റായിച്ച് ആയിരുന്നു. ആദ്യം ചില കാരണങ്ങള്‍ കൊണ്ട് വരാന്‍ സാധിക്കില്ല എന്ന് പറഞ്ഞിരുന്ന അവന്‍ പിന്നീട് അതിന് തയ്യാറായി. അവന് അറിയാവുന്ന ഹിന്ദിയിലും ഇംഗ്ലീഷിലുമായി സംസാരിക്കാന്‍ സാധിക്കുമെന്ന പ്രതീക്ഷയായിരുന്നു ഞങ്ങള്‍ക്ക്. മസൂദിന്റെ ഒരു സുഹൃത്തും കൂടി യാത്രയില്‍ പങ്കുചേരാന്‍ ആഗ്രഹം പ്രകടിപ്പിച്ചു. ഡല്‍ഹിയില്‍ നിന്ന് നോയിഡ ബോര്‍ഡര്‍ വഴി ഹാഥ്‌റസിലേക്ക് ഊബര്‍ ടാക്‌സി വിളിക്കാനായിരുന്നു തീരുമാനം. എന്നാല്‍ പലരെയും ബന്ധപ്പെട്ടെങ്കിലും ആരും വരാന്‍ തയ്യാറായില്ല.

നിരവധി തവണ ബുക്ക് ചെയ്തെങ്കിലും ക്യാന്‍സലായി പോകുകയായിരുന്നു. വളരെ നേരം ശ്രമിച്ചിട്ടും ആരെയും കിട്ടാതെ വന്നപ്പോള്‍ ഊബറില്‍ നിന്ന് തന്നെ ലഭിച്ച ഒരു നമ്പര്‍ ഉപയോഗിച്ചാണ് ആലം എന്ന ഡ്രൈവറെ ആദ്യമായി വിളിക്കുന്നത്. കൂലിയുടെ കാര്യത്തില്‍ ഒരുപാട് നേരം വിലപേശിയ ശേഷമാണ് ആലം വരാന്‍ തയ്യാറായത്. യാത്ര ആരംഭിച്ച് ഏകദേശം ഒരു മണിക്കൂര്‍ കഴിഞ്ഞപ്പോള്‍ ഹാഥ്‌റസ് ടോള്‍ പ്ലാസയില്‍ വണ്ടി നിര്‍ത്തി. അപ്പോള്‍ ഞാന്‍ വണ്ടിയുടെ പിന്‍സീറ്റില്‍ ഉറങ്ങുകയായിരുന്നു.

ടോള്‍ പ്ലാസ ആയിരുന്നതിനാല്‍ സാധാരണ ചെക്കിങ് ആണെന്നാണ് ആദ്യം കരുതിയത്. പോലീസുകാര്‍ വന്ന് തിരിച്ചറിയല്‍ കാര്‍ഡ് കാണിക്കാന്‍ പറഞ്ഞപ്പോള്‍ കാണിച്ചു. എന്റെ കയ്യില്‍ പ്രസ് ക്ലബ് ഓഫ് ഇന്ത്യയുടെ തിരിച്ചറിയല്‍ കാര്‍ഡ് ഉണ്ടായിരുന്നു. ഈ സമയം പുറത്തുനിന്ന പോലീസുകാര്‍ ഫോണില്‍ നോക്കി ആരെയോ തിരയുന്നുണ്ടായിരുന്നു. ഞങ്ങളുടെ മാസ്‌ക് താഴ്ത്തി പരിശോധിച്ച ശേഷം പോലീസുകാര്‍ പോയി, വീണ്ടും തിരിച്ചുവന്നു. എവിടെ പോവുകയാണെന്നും മറ്റും അന്വേഷിച്ചു. ഞാന്‍ കാര്യങ്ങള്‍ വിശദീകരിച്ചു. പോലീസുകാര്‍ വീണ്ടും പോയി. അല്‍പ്പം കഴിഞ്ഞ് കുറച്ചധികം പോലീസുകാര്‍ വന്നു. അവര്‍ ഡ്രൈവര്‍ സീറ്റില്‍ നിന്ന് ആലമിനെ മാറ്റി വണ്ടിയുടെ നിയന്ത്രണം ഏറ്റെടുത്തു. ശേഷം നാല് പോലീസുകാര്‍ വണ്ടിയില്‍ ഞങ്ങളോടൊപ്പം കയറിയിരുന്നു.

ആലം അപ്പോള്‍ ഡ്രൈവറാണ് എന്ന് പറയുന്നുണ്ടായിരുന്നെങ്കിലും തിരിച്ചറിയല്‍ കാര്‍ഡ് വാങ്ങിവച്ച ശേഷം വണ്ടിയുടെ പിന്നിലേക്ക് അയാളെ കയറ്റി ഇരുത്തി. ഡല്‍ഹി ഭാഗത്തേക്ക് തിരിച്ച് നിര്‍ത്തി പോലീസുകാര്‍ വണ്ടി ഓഫ് ചെയ്തു. പുറത്തിറങ്ങിയ പോലീസുകാര്‍ ഫോണില്‍ സംസാരിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു. ഞങ്ങള്‍ അരമണിക്കൂറോളം വണ്ടിയില്‍ കാത്തിരുന്നു. എന്തെങ്കിലും പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ ഉണ്ടെങ്കില്‍ ഡല്‍ഹിയിലേക്ക് തിരിച്ച് പോകാന്‍ അനുവദിക്കണമെന്ന് ഞങ്ങള്‍ പറഞ്ഞു. മുകളില്‍ നിന്ന് ഫോണ്‍ കോളുകള്‍ക്ക് വേണ്ടി കാത്തിരിക്കുകയാണെന്നായിരുന്നു മറുപടി. ഞങ്ങളോട് പിന്നെ പോലീസ് എയ്ഡ് പോസ്റ്റിലേക്ക് വരാന്‍ ആവശ്യപ്പെട്ടു. അവിടെ ചെന്നിരിക്കുമ്പോഴും എന്താണ് കേസെന്നോ മറ്റോ പറഞ്ഞിരുന്നില്ല. ഓരോ മണിക്കൂര്‍ പിന്നിടുമ്പോഴും പോകാറായോ എന്ന് ഞങ്ങള്‍ പോലീസുകാരോട് ചോദിക്കുന്നുണ്ടായിരുന്നു. എന്നാല്‍ മുകളില്‍ നിന്ന് ഫോണ്‍ വരാനുണ്ട് എന്ന മറുപടി അവര്‍ ആവര്‍ത്തിച്ച് കൊണ്ടിരുന്നു.

വൈകുന്നേരം 6 മണി വരെ ഞങ്ങള്‍ അവിടെ തന്നെ തുടര്‍ന്നു. ഈ നേരമെത്രയും പോലീസിന്റെ കടുത്ത നിരീക്ഷണത്തിലാണ് ഞങ്ങള്‍ ഉണ്ടായിരുന്നത്. ടോയ്ലെറ്റില്‍ പോകുമ്പോള്‍ വരെ അവര്‍ ഞങ്ങളുടെ കൂടെ വന്നിരുന്നു. ഫോണും മറ്റു സാധനങ്ങളും വാങ്ങി വച്ചു. ആറരയോടെ നാലുപേര്‍ വന്നു. കേരളത്തില്‍ നിന്നുള്ള മാധ്യമപ്രവര്‍ത്തകന്‍ സിദ്ദീഖ് കാപ്പന്‍ ആരാണെന്ന് ചോദിച്ചു. ഞാനാണെന്ന് പറഞ്ഞപ്പോള്‍ അവശേഷിച്ച സാധനങ്ങള്‍ കൂടി അവര്‍ വാങ്ങി വെച്ചു. ശേഷം എന്നെ ചോദ്യം ചെയ്തു.

ഇസ്ലാമാബാദില്‍ എത്ര തവണ പോയിട്ടുണ്ട്, സാക്കിര്‍ നായിക്കിനെ കണ്ടിട്ടുണ്ടോ ബീഫ് കഴിക്കാറുണ്ടോ, ഏത് സിപിഎം നേതാവാണ് പറഞ്ഞു വിട്ടത് എന്നിങ്ങനെയുള്ള വളരെ വിചിത്രമായ ചോദ്യങ്ങളാണ് അവര്‍ ചോദിച്ചത്. മറുപടികള്‍ പറഞ്ഞപ്പോള്‍ ശാരീരികമായി ഉപദ്രവിച്ചു. സാക്കിര്‍ നായിക്കിനെ കണ്ടിട്ടില്ല എന്ന് പറഞ്ഞപ്പോള്‍ മുഖത്തടിച്ചു. മറുപടി അര്‍ഹിക്കാത്ത ചോദ്യങ്ങള്‍ക്ക് മിണ്ടാതിരുന്നപ്പോള്‍ വീണ്ടും ഉപദ്രവിച്ചു. കാല്‍മുട്ടിനും തലയ്ക്കും അങ്ങനെ അടിക്കാന്‍ തുടങ്ങി. എന്താണ് പ്രശ്‌നം എന്ന ചോദ്യത്തിന് അവര്‍ മറുപടി നല്‍കിയില്ല. അവര്‍ മടങ്ങിയതിന് പിന്നാലെ മിലിട്ടറി ഇന്റലിജന്‍സ് ചോദ്യം ചെയ്തു. എന്റെ ലാപ്‌ടോപ്പില്‍ നിന്ന് കിട്ടിയ ബാങ്ക് സ്റ്റേറ്റ്‌മെന്റുകളെ കുറിച്ചും പിഎഫ് സ്റ്റേറ്റ്‌മെന്റുകളെ ക്കുറിച്ചും അവര്‍ ചോദിച്ചു. പിന്നെ ചോദ്യം ചെയ്യാനായി വന്നത് ലഖ്നൗ എടിഎസും നോയിഡ എടിഎസും ആണ്. കുടുംബത്തെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരങ്ങള്‍ ആണ് ഇവര്‍ ആരാഞ്ഞത്. എന്നാല്‍ വന്നവര്‍ ആരാണെന്നോ എന്താണെന്നോ എന്നൊന്നും ഞങ്ങളോട് പറഞ്ഞിരുന്നില്ല. പിന്നീടാണ് ഇവരൊക്കെ ആരാണെന്ന് ഞാന്‍ മനസിലാക്കുന്നത്.

രാത്രി മുഴുവന്‍ ചോദ്യം ചെയ്യല്‍ തുടര്‍ന്നു. പല ഏജന്‍സികളില്‍ നിന്നായി പല ഉദ്യോഗസ്ഥര്‍ വന്ന് ചോദ്യം ചെയ്ത് പോയി. എല്ലാം സമാനമായ വഷളന്‍ ചോദ്യങ്ങള്‍. രാത്രി ഉറങ്ങാന്‍ സമ്മതിക്കാതെ ഈ ചോദ്യങ്ങള്‍ ആവര്‍ത്തിച്ച് കൊണ്ടിരുന്നു. അടുത്ത ദിവസം രാവിലെയോടെ ചോദ്യം ചെയ്യല്‍ അവസാനിച്ചു. ശേഷം ഞങ്ങളെ രണ്ട് വണ്ടികളായി അവിടെ നിന്ന് കൊണ്ടുപോയി. ബിജെപിയുടെ കൊടി വച്ചിരുന്ന ഒരു വണ്ടിയിലാണ് എന്നെ കൊണ്ടുപോയത്. നേരെ പോയത് സബ് ഡിവിഷണല്‍ മജിസ്ട്രേറ്റിന്റെ മുന്നിലേക്കാണ്. ചാര്‍ജുകള്‍ എന്തൊക്കെയാണ് എന്ന് അപ്പോഴാണ് മനസിലായത്. സമാധാനാന്തരീക്ഷം തകര്‍ക്കാന്‍ ശ്രമമെന്ന പേരിലായിരുന്നു കേസ്. ജാമ്യം ആവശ്യപ്പെട്ടപ്പോള്‍ ആരെങ്കിലും വരികയാണെങ്കില്‍ വിട്ടയക്കാം എന്ന് ജഡ്ജി പറഞ്ഞു. പക്ഷേ ഞങ്ങളെ ജുഡീഷ്യല്‍ കസ്റ്റഡിയില്‍ അയക്കുകയായിരുന്നു. അവിടെ വച്ച് ഒന്നും പറയാതെ ഒരു വെള്ളപേപ്പറില്‍ നിര്‍ബന്ധിച്ച് ഒപ്പിടീപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. മഥുര ജില്ലാ ജയിലിലേക്ക് കൊണ്ട് പോകുന്നതിന് മുന്‍പ്, കോവിഡ് ആവശ്യാര്‍ഥം ക്വാറന്റൈന്‍ സെന്ററാക്കി മാറ്റിയ ഒരു സ്‌കൂളിലാണ് ആദ്യത്തെ 21 ദിവസം താമസിപ്പിച്ചത്. അവിടെയുള്ള ഒരു ക്ലാസ് മുറിയിലേക്ക് ഞങ്ങളെ മാറ്റി. അന്ന് വൈകുന്നേരത്തോടെയാണ് കസ്റ്റഡിയില്‍ ആണെന്ന കാര്യം പോലും മനസിലായത്.

അടുത്ത ദിവസം ഞങ്ങളെ അവിടെ നിന്ന് വീണ്ടും പുറത്തേക്ക് കൊണ്ടുപോയി. കയ്യാമത്തിന് പുറമെ വണ്ണമുള്ള കയര്‍ കൊണ്ട് ഞങ്ങളുടെ കൈകള്‍ ബന്ധിപ്പിച്ചിരുന്നു. മോചിതരാവാന്‍ പോകുകയാണെന്നാണ് അപ്പോഴും വിശ്വാസം. എന്നാല്‍ കോടതിയില്‍ എത്തിയ ഞങ്ങള്‍ കണ്ടത് ഇന്ത്യയിലെ പ്രമുഖ മാധ്യമ സ്ഥാപനങ്ങളിലെയും മാധ്യമപ്രവര്‍ത്തകരെയാണ്. അവര്‍ ഞങ്ങളുടെ ഫോട്ടോ എടുത്തുകൊണ്ടിരുന്നു. ഒരുപാട് പേര്‍ കോടതിയില്‍ മുറ്റത്ത് നിറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. തീവ്രവാദി എന്നൊക്കെ അവര്‍ പറയുന്നുണ്ടായിരുന്നു. മാധ്യമപ്രവര്‍ത്തകരുടെ ചോദ്യത്തിന് മറുപടി പറയാതിരിക്കാന്‍ പോലീസുകാര്‍ വായ പൊത്തി പിടിച്ചു. ഞങ്ങളെ ഹാജരാക്കിയത് ഡിസ്ട്രിക്ട് ജഡ്ജിന്റെ മുന്‍പാകെയാണ്. ജഡ്ജി ഞങ്ങളോട് ഒന്നും സംസാരിക്കാതെ ഒരു ഓര്‍ഡറില്‍ ഒപ്പ് വച്ച് തിരിച്ച് ജയിലേക്കയച്ചു. കോടതിമുറിയില്‍ വെച്ച് ജഡ്ജിയോട് പോലീസുകാര്‍ 'ആ കേസ് തന്നെ' എന്ന് പറയുന്നുണ്ടായിരുന്നു. ഞങ്ങളെ അന്ന് വീണ്ടും തിരികെ സ്‌കൂളിലെത്തിച്ചു. സ്‌കൂളില്‍ നില്‍ക്കുന്ന സമയം തന്നെ ഇഡി വന്ന് ചോദ്യം ചെയ്തിരുന്നു. ഹാഥ്‌റസ് പെണ്‍കുട്ടിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് 'ജസ്റ്റിസ് ഫോര്‍ ഹാഥ്‌റസ് ഗേള്‍' എന്ന പേരില്‍ ഒരു വെബ്‌സൈറ്റ് നിര്‍മിച്ച് പണം സ്വരൂപിച്ചു എന്നായിരുന്നു അവര്‍ ഉന്നയിച്ച ആരോപണം. ഇല്ലെന്ന് പറഞ്ഞെങ്കിലും കള്ളം പറയുകയാണ് എന്നാണവര്‍ പറഞ്ഞത്. കൊല്ലപ്പെട്ട പെണ്‍കുട്ടിയുടെ നാട്ടിലെ പോലീസ് സ്റ്റേഷനിലും, ക്രൈം ബ്രാഞ്ചിലും ഉള്‍പ്പടെ എനിക്കെതിരെ കേസ് എടുത്തിരുന്നു. അവരും സ്‌കൂളില്‍ നിന്ന സമയത്ത് വന്ന് ചോദ്യം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ഞാന്‍ അറസ്റ്റിലാകുന്നതിന് മുന്‍പ് തന്നെ പെണ്‍കുട്ടിയുടെ ഗ്രാമത്തിലെ ചാന്ദ്പാ പോലീസ് സ്റ്റേഷനില്‍ എനിക്കെതിരെ എഫ്ഐആര്‍ രജിസ്റ്റര്‍ ചെയ്തിരുന്നു. ഈ കേസില്‍ നിന്ന് പിന്നീട് കോടതി കുറ്റവിമുക്തനാക്കി.

കേസ് ക്രൈംബ്രാഞ്ചില്‍ നിന്ന് സ്‌പെഷ്യല്‍ ടാസ്‌ക് ഫോഴ്സിന് കൈമാറിയിരുന്നു. രണ്ട് ദിവസം എസ്ടിഎഫ് ആസ്ഥാനത്തായിരുന്നു ചോദ്യം ചെയ്യല്‍. കാര്യമായിട്ടൊരു ചോദ്യം ചെയ്യലും അവിടെ ഉണ്ടായില്ല. തെളിവെടുപ്പ് എന്ന പേരില്‍ അവരെന്നെ ഡല്‍ഹിയിലേക്കും ഹാഥ്‌റസിലേക്കും കൊണ്ടുപോയി. എന്നാല്‍ ഒരിക്കല്‍ പോലും എന്നെ വണ്ടിയുടെ പുറത്തിറക്കിയിട്ടില്ല. കോടതിയെ തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കാന്‍ മാത്രം നടത്തിയ യാത്രകള്‍ ആയിരുന്നു അവ.

2021 ഏപ്രില്‍ മാസത്തിലാണ് കോവിഡ് എനിക്ക് ബാധിക്കുന്നത്. ടോയ്‌ലെറ്റില്‍ പോകാന്‍ കാത്തുനിന്ന ഞാന്‍ തലകറങ്ങി വീഴുകയായിരുന്നു. സഹതടവുകാരാണ് എന്നെ എടുത്തുകൊണ്ട് പോകുന്നത്. വയ്യായ്ക തോന്നിയപ്പോള്‍ പലപ്പോഴായി ജയിലിലെ ആശുപത്രിയില്‍ പോയെങ്കിലും പാരസെറ്റമോള്‍ തന്ന് തിരികെ അയയ്ക്കുകയാണുണ്ടായത്. ഒരിക്കല്‍ പോലും കോവിഡ് ടെസ്റ്റ് ചെയ്തിരുന്നില്ല. കോവിഡ് ബാധിച്ച ശേഷം ജയിലില്‍ നിന്ന് മഥുരയിലെ കെ എം മെഡിക്കല്‍ കോളേജിലേക്ക് മാറ്റി. അവിടെ എത്തിയ ഉടന്‍ ആശുപത്രി അധികാരികളില്‍ നിന്ന് വളരെ മോശം അനുഭവമാണ് നേരിടേണ്ടി വന്നത്. രാജ്യദ്രോഹി എന്നൊക്കെ അവിടെ ഒരാള്‍ എന്നെ വിളിച്ചു.

ആശുപത്രിയിലെ ചെറിയ ഒരു മുറിയായിരുന്നു എനിക്ക് കിട്ടിയത്. അവിടെ കയ്യാമം ഉപയോഗിച്ച് കട്ടിലില്‍ കെട്ടിയിട്ടു. ഒന്ന് തിരിഞ്ഞ് കിടക്കാന്‍ വയ്യാത്ത വിധം മുറുക്കിയായിരുന്നു ബന്ധനം. മരുന്നോ ഒന്നും ഇല്ലായിരുന്നു. ശരിക്കും ആ മുറിയില്‍ പൂട്ടിയിടുകയാണ് ചെയ്തത്. കട്ടിലില്‍ നിന്ന് എഴുന്നേല്‍ക്കാന്‍ പോലും സാധിക്കില്ലായിരുന്നു. മൂത്രമൊഴിക്കാന്‍ ബാത്റൂമില്‍ പോലും പോകാന്‍ സാധിക്കില്ലായിരുന്നു. കട്ടിലിന് സമീപം ഉണ്ടായിരുന്ന രണ്ട് കുപ്പികളിലാണ് മൂത്രമൊഴിച്ചു കൊണ്ടിരുന്നത്. ഒടുവില്‍ രണ്ട് കുപ്പിയും മൂത്രം നിറഞ്ഞ് പുറത്തേക്ക് ഒഴുകി. റൂമില്‍ നിറയെ മൂത്രമായി. ഒടുവില്‍ മൂത്രം സെല്ലിന് പുറത്തേക്ക് ഒഴുകാന്‍ തുടങ്ങി. അഞ്ചാമത്തെ ദിവസം ദുര്‍ഗന്ധം വമിച്ചപ്പോള്‍ ഒരാള്‍ വൃത്തിയാക്കാന്‍ വന്നു. ആ പയ്യന് പണം കൊടുത്ത് ആദ്യം അല്‍പ്പം വെള്ളം വാങ്ങിപ്പിച്ചു. പിന്നീട് വക്കീലിന് വിളിക്കാന്‍ ഫോണ്‍ തരാമോ എന്ന് ചോദിച്ചു. പണം നല്‍കാമെന്ന് പറഞ്ഞപ്പോള്‍ അയാള്‍ അതിന് തയ്യാറായി. ഫോണ്‍ വിളിച്ച ഞാന്‍ ഭാര്യയെ ബന്ധപ്പെട്ട് കാര്യങ്ങള്‍ ധരിപ്പിച്ചു. ചികിത്സ വേണ്ട, മരിക്കുന്നതിന് മുന്‍പ് ഇവിടെ നിന്ന് മാറ്റണം എന്നാണ് ഞാന്‍ ആവശ്യപ്പെട്ടത്. ഭാര്യയുമായി സംസാരിച്ച ഉടനെ ഫോണിലേക്ക് എന്റെ അഭിഭാഷകന്‍ വിളിച്ചു. അദ്ദേഹത്തോടും കാര്യങ്ങള്‍ പറഞ്ഞു. അദ്ദേഹം നിയമപരമായി നീങ്ങി. പിന്നീട് അവിടെ നിന്ന് ഡല്‍ഹിയിലെ എയിംസിലേക്കും തുടര്‍ന്ന് മഥുര ജയിലിലേക്കും മാറ്റി.

ജൂണ്‍ 18നാണ് ഉമ്മ മരിക്കുന്നത്. അന്ന് രാവിലെ ഭാര്യയെ വിളിച്ചപ്പോള്‍ ഉമ്മയ്ക്ക് കുറച്ച് സീരിയസ് ആണെന്ന് പറഞ്ഞിരുന്നു. രാത്രിയോടെ ഉമ്മ മരിച്ചു. വല്ലാതെ വിഷമിപ്പിച്ച ഒരു അവസ്ഥയായിരുന്നു അത്. ഇന്ത്യന്‍ ജുഡീഷ്യറിയില്‍ പൂര്‍ണ വിശ്വാസം ഉണ്ടായിരുന്നതിനാല്‍ മരണത്തിന് മുന്‍പ് ഉമ്മയെ വീട്ടിലെത്തി കാണാന്‍ സാധിക്കും എന്നായിരുന്നു വിശ്വാസം. എന്നാല്‍ ഉമ്മയുടെ മരണവിവരം വലിയ ഷോക്കായിരുന്നു. അവസാനം വരെ ഉമ്മ ചോദിച്ചിരുന്നത് 'നീ എപ്പോള്‍ വരും' എന്ന് മാത്രമാണ്. പെട്ടെന്ന് വരാം എന്ന് ഞാന്‍ കള്ളം പറയുകയും ചെയ്തു. ഞാന്‍ ജോലിയുടെ ഭാഗമായി ഡല്‍ഹിയിലേക്ക് പോകുമ്പോഴെല്ലാം 'എനിക്ക് എന്തെങ്കിലും സംഭവിച്ചാല്‍ നീ വരില്ലേ' എന്ന് ഉമ്മ ചോദിക്കുമായിരുന്നു. അതിന് സാധിച്ചില്ല എന്നതായിരുന്നു വിഷമം. പിന്നെ പതുക്കെ ആ വേദനയില്‍ നിന്ന് മുക്തനായി. ജയിലിലുള്ള ഒരുപാട് മനുഷ്യരുമായി ബന്ധം സ്ഥാപിക്കാന്‍ ആ സമയത്ത് പറ്റി. നമ്മളേക്കാള്‍ മോശം സ്ഥിതിയില്‍ ജീവിക്കുന്ന മനുഷ്യര്‍ അന്ന് അവിടെ ഉണ്ടായിരുന്നു. അവരെ സഹായിക്കുന്നതിലൂടെയും സ്‌നേഹിക്കുന്നതിലൂടെയുമാണ് ദുഃഖത്തെ മറികടക്കാന്‍ എനിക്ക് സാധിച്ചത്.

പോലീസിന്റെ ഇന്‍ഫോര്‍മര്‍മാര്‍ അന്ന് തന്നെ എന്റെ ചില സഹപ്രവര്‍ത്തകരോട് എന്നെ കുറിച്ചുള്ള വിശദവിവരങ്ങള്‍ ശേഖരിച്ചിരുന്നു. അക്കാര്യം ചില സുഹൃത്തുക്കള്‍ പറഞ്ഞ് എനിക്ക് അറിയാമായിരുന്നു. അതിനാല്‍ ഈ പ്രതിഷേധവും അതിലെ സ്വാഗത പ്രസംഗവും എന്നെ വേട്ടയാടുന്നതിന് പിന്നിലെ പ്രധാന കാരണമായിരിക്കാം എന്നാണ് ഞാന്‍ കരുതുന്നത്.

അതിന് പുറമെ ഡല്‍ഹി കലാപത്തിന് ചില സംഘടനകളുടെ സഹായത്തോടെ ഞാന്‍ സാമ്പത്തിക സഹായം ചെയ്തു എന്നാരോപിച്ച് സംഘപരിവാര്‍ വെബ്‌സൈറ്റില്‍ എന്നെ കുറിച്ച് വാര്‍ത്ത പ്രസിദ്ധീകരിക്കുകയും ചെയ്തിരുന്നു. അതും മലയാളത്തില്‍ തന്നെ. പിന്നീട് ഇതുപോലെ നിരന്തരം എന്നെ കുറിച്ചുള്ള വാര്‍ത്തകള്‍ സംഘപരിവാര്‍ വെബ്‌സൈറ്റുകളില്‍ വരാന്‍ തുടങ്ങി. അതും അധികമാരും അറിയാത്ത വെബ്‌സൈറ്റുകളിലാണ് വന്നിരുന്നത്. ഗൗരി ലങ്കേഷിന്റെ കൊലപാതക സമയത്തും , മാധ്യമ സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ ഹനിക്കുന്ന പല വിഷയങ്ങള്‍ക്കെതിരെ നടന്ന പല പ്രതിഷേധങ്ങളിലും ഞാന്‍ പങ്കെടുത്തിട്ടുണ്ട്. പലതും നയിച്ചിട്ടുണ്ട്. അതെല്ലാം പലവഴിക്ക് ഇവിടെ സ്വാധീനം ചെലുത്തി എന്നാണ് ഞാന്‍ കരുതുന്നത്.

വളരെ ചെറിയ ഒരു വിഭാഗത്തെ ഒഴിച്ചുനിര്‍ത്തിയാല്‍, ഒരു വലിയ വിഭാഗം എനിക്ക് വേണ്ടി ശബ്ദിക്കുന്നുണ്ട് എന്നറിഞ്ഞത് ജയിലില്‍ വരുന്ന ഇംഗ്ലീഷ് പത്രങ്ങള്‍ വായിച്ചായിരുന്നു. എന്നെ കുറിച്ച് ടൈംസ് ഓഫ് ഇന്ത്യ പോലുള്ള മാധ്യമങ്ങള്‍ എഡിറ്റോറിയല്‍ എഴുതുന്നു. ടെലഗ്രാഫും, ഹിന്ദുവും പോലുള്ള ദേശീയ മാധ്യമങ്ങള്‍ അനുകൂലമായി വാര്‍ത്തകള്‍ ചെയ്യുന്നു. ജയില്‍ നിന്ന് വല്ലാത്ത പിന്തുണ തന്ന കുറച്ചു മനുഷ്യര്‍ കൂടി ഉണ്ടായിരുന്നു. ഇതിനേക്കാള്‍ ഒക്കെ വലിയ എന്ത് ഊര്‍ജമാണ് വേണ്ടത്. എന്നെ തടവിലാക്കിയ ദിവസം തന്നെ എന്നെ മോചിപ്പിക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങള്‍ നടന്നിരുന്നു എന്ന് പിന്നീട് അറിയുകയുണ്ടായിരുന്നു. ചിലരുടെ വ്യാജമൊഴിയും രാഷ്ട്രീയമായ സമ്മര്‍ദവുമാണ് കേസിന് പിന്നിലെന്ന് പോലീസിനടക്കം അറിയാമായിരുന്നു. പക്ഷേ, മറ്റു ചില കൈകടത്തലുകള്‍ കൊണ്ട് അതെന്റെ അറസ്റ്റിനും ജയില്‍ വാസം നീളുന്നതിനും കാരണമായി.

ഞാന്‍ ജയിലില്‍ തന്നെ കിടക്കണമെന്ന് ആഗ്രഹിച്ച പലരേയും എന്റെ ജാമ്യം അസ്വസ്ഥപ്പെടുത്തുന്നുണ്ട്. ചിരിച്ചു കൊണ്ട് ജയിലിന് പുറത്തേക്ക് വന്ന എന്റെ മുഖം പലര്‍ക്കും വിഷമവും ദുഃഖവും ഉണ്ടാക്കിയിട്ടുണ്ട്. എന്റെ ചിരി നല്‍കുന്ന സന്ദേശം മനസിലായത് കൊണ്ട് മാത്രമാണ് അവരതില്‍ അസ്വസ്ഥത പ്രകടിപ്പിച്ച് പോസ്റ്റുകള്‍ ഇടുന്നത്.